شهر تهران به عنوان مرکز استان تهران و پایتخت ایران، یکی از زیباترین شهرهای ایران است. این شهر دارای پنج محله قدیمی چاله میدان، بازار، سنگلج، عودلاجان و ارگ است و بیشترین بناهای تاریخی و موزه های این شهر در مناطق ۱۱ و ۱۲ شهرداری واقع شده است.
چند ماهی است که کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران به صورت تخصصی روی موضوع پهنه رودکی اقدامات بسیار ارزشمندی انجام داده و شهرداری تهران را مکلف به انجام اقداماتی کرده است. پهنه فرهنگی رودکی از شمال به خیابان انقلاب، از جنوب به خیابان نوفل لوشاتو، از شرق به خیابان حافظ و از غرب به خیابان حضرت ولی عصر (عج) منتهی می شود که در آن ۳۸ ساختمان تاریخی و ارزشمند شناسایی شده به همین دلیل مرمت و پیرایش شهری برای این محدوده در دستورکار قرار گرفته است.
پهنه فرهنگی رودکی با همکاری شهرداری منطقه ۱۱، سازمان زیباسازی شهر تهران، شرکت توسعه فضاهای فرهنگی و دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی به عنوان یک گذر فرهنگی- هنری در تهران راه‌اندازی خواهد شد. بخش‌هایی از پهنه رودکی باید به پیاده راه تبدیل ‌و کار‌های فرهنگی و هنری نیز در آن تقویت شود. عملا این پهنه به پلازای فرهنگی - هنری شهر تهران تبدیل می شود.
آغاز پیرایش شهری ابنیه تاریخی پهنه رودکی
مردادماه امسال بود که محمد جواد حق شناس به ساماندهی پهنه رودکی با کمک تمام حوزه های شهرداری تهران اشاره کرد و گفت: پیرایش منطقه با محوریت انجمن فلسفه و حکمت در حال انجام است و امیدواریم بتوانیم حال و هوای فرهنگی منطقه را احیاء کنیم.
وی با بیان اینکه برای ساماندهی پهنه فرهنگی در منطقه رودکی چهار راسته را در نظر گرفته‌ایم، افزود: پهنه رودکی از شمال به خیابان انقلاب، از جنوب به خیابان نوفل لوشاتو، از شرق به حافظ و از غرب نیز به خیابان ولیعصر (عج) می‌رسد که در نظر داریم راسته کتاب را از میدان انقلاب تا چهارراه کالج ایجاد کنیم.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران با اشاره به اینکه راسته صنایع دستی نیز از خیابان کریم خان زند تا انقلاب خواهد بود، ادامه داد: قرار است خیابان لاله زار قدیم از خیابان امام خمینی تا انقلاب به راسته نمایش تبدیل شده و برای چهارمین راسته که موسیقی است نیز طرحی داشته باشیم.
حق شناس ادامه داد: نمودهای اصلی این گذر فرهنگی، حمایت از امر کتاب، کتابخوانی و کتابفروشی است. این قلب فرهنگی با چند گذر پیوند می‌خورد. دو گذر فرهنگی در این راستا تعریف کردیم که از میدان انقلاب آغاز و به چهار راه ولیعصر، چهار راه کالج و نوفل لوشاتو می‌رسد و به پهنه اصلی گذر فرهنگی وصل می‌شود. گذر دوم از میدان هفتم تیر تا سر حافظ را شامل می‌شود. این گذرها را به عنوان گذر کتاب تعریف کرده ایم.
وی اضافه کرد: گذر صنایع دستی نیز به دلیل وجود مراکز فروش صنایع دستی در خیابان استاد نجات اللهی (ویلای سابق) راه‌اندازی می‌شود. همچنین بر اساس این طرح، تهران دارای گذر ساز و نوا نیز خواهد شد. گذر ساز و نوا در خیابان لارستان به دلیل وجود فروشندگان ادوات موسیقی ایجاد می شود. در کنار این گذرها، خیابان لاله زار به خاطر وجود سینماها و سالن‌های نمایش قدیمی به گذر نمایش تبدیل می شود.
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه دو مرکز مهم فرهنگی مانند تئاتر شهر و تالار وحدت و مجموعه رودکی نیز در این پهنه واقع شده‌اند، تاکید کرد: سالن فرهنگ به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سالن‌های پایتخت شناخته می‌شود و در کنار مرکز ارامنه که در انتهای خیابان خارک در کنار ۴ سفارت خانه روسیه، فرانسه، واتیکان و ارمنسان واقع شده نیز بر قوام فرهنگی، هنری و معماری این پهنه افزوده است. البته در تعیین محدوده فرهنگی رودکی نباید از وجود مراکز فرهنگی ای مانند وزارت ارشاد و انتشارات‌ معتبر گیتا شناسی غافل ماند.
طراحی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی
خیابان ها به عنوان یکی از عناصر شهری که ساکنان محلات را برای گذران اوقات فراغت و یا رفع نیازهای روزمره در خود جای می دهد، در بسیاری از اوقات به میعادگاهی برای ایجاد تعاملات اجتماعی و دیدارها تبدیل می شوند. بسیاری از نظریه پردازان با تاکید بر رابطه بین فضاهای شهری و تعاملات اجتماعی و تاثیری که کارکرد و کالبد فضا بر میزان مکث و حضور مردم در شهر دارد، وجود فضاهایی عمومی با کارکردهای اجتماعی و فرهنگی را از حیاتی ترین عناصر تشکیل شهر میدانند. در این میان توجه مدیریت شهری به موضوعات شهری و سوق دادن آن به تغییر شهرها از نقش بیجان و کالبدی و ماشین محور به فضایی انسان محور بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.
برزین ضرغامی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، با اشاره به اقدامات صورت گرفته در خصوص این پهنه و ضرورت ایجاد یک پلازای شهری، گفت: با توجه به ضرورت ایجاد و توسعه فضاهای فرهنگی با محوریت هنرمندان، اهالی فرهنگ، هنر شهر و با عنایت به تدبیر شهرداری در فرآیند تدوین لایحه بودجه 1397 و حمایت اعضای شورای اسلامی شهر و تاکیدات کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا، موضوع «طرح پهنه فرهنگی هنری رودکی» در دستور کار سازمان زیباسازی شهر تهران قرار گرفت. پس از بررسی‌های اولیه و جمع‌آوری سوابق، اسناد و مطالعات پیشین، مقرر شد مجموعه مذکور در قالب «توسعه پهنه فرهنگی هنری رودکی» و تحت عنوان پروژه احداث «پلازای شهریار» طراحی و احداث شود.